Ruch jest przejawem życia, jest czynnikiem kształtującym organizm człowieka i jego funkcje. Aktywność fizyczna jest szczególnie ważna u dzieci, które znajdują się w fazie intensywnego wzrostu. Występujący u dzieci „głód ruchu” jest wyrazem podświadomej chęci zaspakajania tej potrzeby, zapewnienia niezbędnego czynnika stymulującego rozwój. Dlatego aktywność ruchowa powinna być rozwijana już od najmłodszych lat. W okresie niemowlęcym, poniemowlęcym i wczesnodziecięcym rozwój psychiczny i ruchowy dziecka są ze sobą bardzo ściśle powiązane. Oznacza to, że prawidłowy rozwój poznawczy nie jest możliwy bez odpowiedniej aktywności motorycznej, która stanowi źródło doznań i pobudzeń prowokujących układ nerwowy dziecka do działania, czyli rozwoju.
Rozwój ruchowy przedszkolaka odbywa się w dwóch kierunkach:
– rozwoju ruchów swobodnych
– rozwoju ruchów narzędziowych (tzw. praksje).
Ruchy swobodne to wszystkie te ruchy charakterystyczne dla człowieka, między innymi: przechodzenie, pełzanie, czworakowanie, skoki, wspinanie się, bieganie, równowaga, rzuty, skakanie.
Ruchy narzędziowe (praksje) to wszystkie ruchy, które człowiek musi opanować, aby prawidłowo posługiwać się sztućcami, wykonywać codzienne prace domowe i samoobsługowe z użyciem narzędzi codziennego użytku, wykonać pracę plastyczną, wycinankę czy ulepić plastelinowego ludzika, czyli: wycinanie, przedzieranie, malowanie, rysowanie, stemplowanie, lepienie, wkładanie klucza do zamka, zapinanie guzików, zamków błyskawicznych, wiązanie szalików, zakładanie czapki itp.
Ruch w każdej postaci u dzieci w wieku przedszkolnym wpływa na:
- wprowadzenie radosnego nastroju i dobrego samopoczucie dziecka
- podnoszenie stanu zdrowotnego dziecka
- stwarzanie dobrych warunków dla czynnego wypoczynku
- poprawianie ogólnego rozwoju dziecka
- rozwijanie sprawności fizycznej
- wyrabianie dodatnich cechy i postaw: świadomej dyscypliny, karności,umiejętność zespołowego współdziałania i współzawodnictwa, przeciwdziałania w niepowodzeniach, zaangażowania uczuciowego, rozładowywania napięć i emocji
- zmniejszenie ryzyka otyłości dziecięcej
Zabawom ruchowym przedszkolaków towarzyszy:
- duże zaangażowanie uczuciowe
- przeżywanie dużych emocji
- nieskrępowana radość i zadowolenie
- wypoczynek i odprężenie
- kształtowanie woli i charakteru
- współdziałanie z rówieśnikami
- rozwój wrażeń i spostrzeżeń
- rozwijanie spostrzegawczości i bystrego pojmowania istoty zjawisk
- logiczne myślenie w związku z praktyczną działalności
- rozwijanie pamięci i twórczej wyobraźni dzieci.
Zabawy ruchowe wpływają na rozwijanie:
- samodzielności
- śmiałości w kontaktach z innymi dziećmi
- pomysłowości i kreatywności
- panowanie nad sobą
- dokładności
- zdyscyplinowania.
Dajmy dzieciom
szansę na ruch organizowany w formie zabaw ruchowych, jazdy na rowerze, spaceru,
pływania, zabaw przy muzyce. Stwarzajmy
dzieciom szansę na ruch swobodny. Wykorzystujmy naturalne wzniesienia i
obniżenia terenu napotkane w czasie spaceru.
Dajmy dzieciom szansę na zebranie własnych doświadczeń – upadki, zadrapania,
nie unikniemy tego w życiu codziennym. Zrezygnujmy ze spacerów ”za rączkę” na
rzecz swobodnego „zdobycia” murków i górek.
Wykorzystujmy chęci dzieci do pomagania w codziennych domowych pracach, w sprzątaniu, odkurzaniu, gotowaniu. Dzieci uwielbiają takie prace, przy ich wykonywaniu uczą się, bawią i zdobywają doświadczenia przydatne w dorosłym życiu. Pamiętajmy, ograniczanie aktywności ruchowej jest zdecydowanie niekorzystne, gdyż opóźnia rozwój fizyczny i psychiczny dziecka.
Literatura
- Owczarek S.- „Gimnastyka Przedszkolaka”
- Wlaźnik K.- „Wychowanie fizyczne w przedszkolu”. Przewodnik dla nauczyciela.
- Nadachewicz K.- „Rola nauczyciela w rozwoju ruchowym dziecka”.
