Głoska ,,r” pojawia się w mowie dziecka z reguły najpóźniej, często dopiero około szóstego roku życia. Zastępowanie jej kolejno przez ,,j” (np. rak – jak) lub przez ,,l” (lak) jest prawidłowością rozwojową. Poprawna wymowa tej głoski wymaga dość dużej siły i sprawności języka.
W stosunkowo łatwy sposób można pomóc dziecku uniknąć tej wady wymowy. Pobaw się z
dzieckiem przed lustrem lub siedząc twarzą do dziecka, żeby mogło naśladować
ruchy języka wykonywane przez rodzica.
Język może być myszką w norce, pieskiem w budzie lub innym zwierzątkiem, może
wybierać się na spacer lub sprzątać swój domek:
- otwieramy szeroko buzię;
- język wysuwa się do przodu i wraca; wysunięty sprawdza, co dzieje się z prawej i lewej strony (język przesuwa się od prawego do lewego kącika ust);
- szeroki język unosi się na górną wargę, chowa za górne zęby i przesuwa po podniebieniu do tyłu (jeżeli dziecko ma trudności można posmarować podniebienie czekoladą lub przykleić opłatek);
- język udaje konika (kląskanie);
- naśladowanie ssania cukierka;
- śpiewanie sylab: lalala, lalada, lalata, itp.;
- szybkie wypowiadanie głoski ,,l” dotykając czubkiem języka o górny wałek dziąsłowy
- sklejanie pierogów -nagryzanie brzegów języka zębami
- zdmuchiwanie skrawka papieru umieszczonego na czubku języka
W początkowej fazie ćwiczeń należy unikać wymawiania głoski ,,r”, dlatego niewskazane są zabawy w powtarzanie wyrazów zawierających tę głoskę. Jeżeli natomiast głoska się pojawi, można ją utrwalać, naśladując:
- głos trąbki (tra, ta, ta);
- odgłos dzwonka (drr, drr, drr);
- parskanie konia (prr, prr, prr);
Zabawy powinny trwać krótko i nie trzeba wykonywać wszystkich ćwiczeń podczas jednych zajęć. Dobrze byłoby wykonywać ćwiczenia 3 razy dziennie, np. przy myciu zębów rano i wieczorem, a także przy myciu rąk lub przy okazji zwyczajnych domowych czynności. Najważniejsze to nie zrazić dziecka do ćwiczeń zbyt natarczywym naleganiem.
Jeżeli pomimo tych ćwiczeń głoska ,,r” nie pojawia się lub brzmi nieprawidłowo, należy skontaktować się ze specjalistą. Nie należy takiej porady odkładać w czasie, gdyż utrwalona nieprawidłowa wymowa głoski ,,r” jest trudniejsza do skorygowania.
Opracowała Irena Pacześna