Znaczenie muzyki w rozwoju i edukacji dziecka

Badania naukowe udowodniły jak dużą  rolę odgrywa  muzyka, w rozwoju dziecka od jego najwcześniejszych lat. Związana z muzyką dynamika, tempo, rytm ma duży wpływ na formowanie się twórczej wyobraźni, pamięci i podzielności uwagi. Muzyka w rozwoju dziecka  ma pozytywny wpływ na kształtowanie umiejętności językowych, motorycznych, funkcji poznawczych, rozwija uczucia i  wyobraźnię, jest źródłem radości i piękna, ważnym elementem w pracy z dzieckiem przedszkolnym.

Muzyka pełni wiele funkcji:
* wspomaga rozwój emocjonalny – dziecko dzięki muzyce może wyrazić swoje pragnienia, uczucia i wyobrażenia,
* bawi – dostarcza dziecku wiele radości i uciechy podczas tańca oraz w czasie innego jej wykorzystania
*  uczy – pozwala zrozumieć otaczający świat
* wychowuje – pozwala dziecku zrozumieć świat wartości społeczno – moralnych
* rozwija – dziecko w trakcie zabaw muzycznych zaczyna rozumieć, że coś jest rytmiczne; że muzyka może być głośna lub cicha i można ją przedstawić ruchem,
*  wpływa na ogólny stan dziecka – w czasie zabaw muzyczno-ruchowych następuje rozwój mięśni, poprawa postawy i pracy serca, wzmocnienie układu nerwowego, dzieci uczą się płynnego i elastycznego ruchu.

Wychowanie muzyczne w naszym przedszkolu opiera się na wielu formach aktywności, które kształcą różne umiejętności, urozmaicają zajęcia, rozwijają zainteresowania oraz aktywność dziecka.

* śpiew – kształci słuch, poczucie rytmu, pamięć muzyczną, rozwija aparat głosowy, uwagę, wyobraźnię, dostarcza wiedzy o świecie, sprzyja rozwojowi prawidłowej wymowy,
* słuchanie muzyki – kształcenie zdolności percepcyjnych ma ogromne znaczenie dla rozwoju mowy i myślenia; głównym zadaniem kontaktów dziecka z muzyką, jakie spełnić ma przedszkole jest obudzenie uwagi słuchowej, przygotowanie dziecka do słuchania i stworzenie ku temu najlepszych warunków,
* ruch przy muzyce – jest to gimnastyka ciała, która poprawia krążenie, dotlenia organizm, stanowi źródło radości i odprężenia; wyrabia zdolności koncentracji i uwagi, kształci szybką orientacją, refleks, pobudza aktywność i rozwija spostrzegawczość, wyobraźnię i pamięć,
* gra na instrumentach – nauka ta sprawia dzieciom radość, zadowolenie, rozwija muzykalność, zdolności estetycznego i emocjonalnego przeżywania muzyki,
* tworzenie prostych melodii – wszelkiego rodzaju improwizacje wpływają na aktywność twórczą dziecka.

W przedszkolu najczęstszą formą muzyki jest piosenka. Sięga się też często po bardziej atrakcyjne, skomplikowane formy muzyczne wywołujące śmiech, radość, dające rozluźnienie czyli :
zagadki muzyczne rozpoznawanie odgłosów zwierząt, natury, czynności i innych dźwięków, rozpoznawanie po dźwiękach instrumentów muzycznych, odgadywanie po melodii znanych piosenek,
– zabawa w echo – powtarzanie za nauczycielką słów: głośno, cicho, umiarkowanie,
– zabawy wyliczankami,
– recytacja rytmizowanego tekstu z wyklaskiwaniem,
– naśladowanie, np. jesiennej pogody (szum wiatru, szelest liści, deszcz),
– akompaniowanie do piosenek,
– wygrywanie i wyklaskiwanie rytmów,
– słuchanie muzyki relaksacyjnej,
– słuchanie muzyki poważnej,
– malowanie muzyki,
– zabawy ilustracyjne – przedstawianie treści piosenek dowolnymi ruchami i gestami naśladującymi,
– zabawy taneczne.

Aby działania były twórcze i pobudzające, muszą integrować różne treści i formy działania z odpowiednio dobranymi pomocami dydaktycznymi.

Małe dziecko, chętnie rysuje, maluje, śpiewa i równocześnie odczuwa potrzebę ruchu, sprawnie bez wysiłku i chętnie potrafi przechodzić  z jednego działania w drugie. Ważny w działaniach z dziećmi jest klimat i wprowadzony nastrój.
Integracja muzyki z innymi dziedzinami wychowania przedszkolnego zespala procesy emocjonalne, poznawcze, motoryczne, przyczynia się do ogólnego rozwoju fizycznego i zapobiega  wadom postawy.  Kształtuje  również świadomy ruch, oddech, ćwiczy  koncentrację uwagi i orientację przestrzenną oraz szybką reakcję na określone polecenia. Częsty kontakt dziecka z muzyką przyczynia się do kształtowania jego emocjonalnego i poznawczego stosunku do otaczającego go świata. Grupowe uczestnictwo w zajęciach muzycznych uspołecznia, przeciwdziała uczuciu samotności i sprzyja przyswajaniu form współdziałania. Rozwija wrażliwość zmysłową, pobudza proces spostrzegania, koncentrację uwagi, wpływa na rozwój mowy i wzbogacenie słownictwa oraz rozwija inwencję twórczą.
Obcowanie z muzyką rozładowuje napięcie emocjonalne, niepokoje i lęki u dzieci, zatem  muzyka ma również działanie terapeutyczne.
 

 źródło – www.zaczek.mielec.

GRAŻYNA DOBOSZ